Pneumokokken zijn bacteriën die van mens-op-mens overdraagbaar zijn. Veel mensen dragen pneumokokken bij zich, zonder daar zelf ziek van te worden. Via de lucht door hoesten, niezen en speekseldruppeltjes kunnen dragers van pneumokokken anderen besmetten. Vooral ouderen kunnen er erg ziek van worden. Een vaccinatie maakt je afweer tegen pneumokokken sterker. Vanaf dit najaar kunnen ouderen de prik gratis krijgen, vaak tegelijk met de griepprik.

Baby’s krijgen voor hun eerste verjaardag drie keer een inenting tegen pneumokokken. Dit gebeurt bij 3 maanden, 5 maanden en 11 maanden. Pneumokokkenziekte kan op zeer jonge leeftijd gevaarlijk zijn, maar ook op oudere leeftijd kun je er erg ziek van worden. Daarom krijgen nu ook ouderen de vaccinatie.

Ziektes door pneumokokken

Wanneer je ouder bent en je afweer slechter wordt, of wanneer je een zwakke gezondheid hebt, ben je vatbaarder om ziek te worden door een pneumokokkenbesmetting. Ziektes die je door pneumokokken kunt krijgen, zijn longontsteking, bijholteontsteking, oorontsteking, bloedvergiftiging en hersenvliesontsteking. Na dit soort ziektes, duurt het vaak lang voordat je je weer helemaal fit voelt. In sommige gevallen blijft je gezondheid altijd zwakker. Wil je weten of je voldoende beschermd bent tegen infectieziekten zoals pneumokokken? Check met de prikwijzer of vaccinatie in jouw geval wordt aanbevolen.

Pneumokokkenziekte voorkomen

Je kunt zelf een aantal dingen doen om een besmetting met pneumokokken zoveel mogelijk te voorkomen:

  • Was vaak je handen.
  • Raak zo min mogelijk neus, ogen en mond aan.

Verhoog je afweer door gezond te leven. Eet gezond, beweeg genoeg en rook niet. Een prik tegen pneumokokken zorgt er niet voor dat de bacteriën niet in je lichaam komen. Wel versterkt het je afweer. Zo is de kans kleiner dat je ook daadwerkelijk ziek wordt door pneumokokken. De vaccinatie beschermt tegen de 23 meest voorkomende pneumokokken, er zijn namelijk veel verschillende soorten. De vaccinatie bevat dode stukjes van de pneumokokken bacterie. Je wordt hier niet ziek van, wel maakt je lichaam afweerstoffen aan. Dat duurt ongeveer twee weken. Op het moment dat je besmet wordt met de bacterie, herkent je lichaam deze direct. Je lichaam maakt dan sneller en beter afweerstoffen aan, zodat de kans op ziekte wordt verkleind. De vaccinatie werkt zo’n vijf jaar.

Gratis vaccinatie

Ouderen tussen de 69 en 73 jaar oud krijgen de vaccinatie tegen pneumokokken in het najaar van 2022 gratis. Na de prik is de kans een stuk kleiner dat je ziek wordt door een besmetting met pneumokokken. Ouderen ontvangen een uitnodiging van de huisarts voor de gratis vaccinatie. Wil je daar niet op wachten? Dan kun je ervoor kiezen om de prik zelf te betalen. Binnen 5 jaar heb je de volgende prik nodig. Het is daarbij wel belangrijk om te weten dat je de volgende prik wellicht ook niet gratis krijgt als je de eerste zelf hebt betaald. Dit heeft te maken met de planning van de gratis prikken van de overheid. Ouderen van boven de 80 jaar oud ontvangen geen uitnodiging. Dit komt omdat het lichaam rond deze leeftijd niet genoeg afweerstoffen aanmaakt na de prik. De vaccinatie beschermt daardoor dan ook niet tegen pneumokokken. 

Voor- en nadelen pneumokokken vaccinatie

De vaccinatie tegen pneumokokken heeft verschillende voor- en nadelen. We zetten ze voor je op een rijtje. De voordelen van de pneumokokkenvaccinatie zijn:

  • Je kunt de prik tegelijk krijgen met de griepprik.
  • De kans om te overlijden aan een ernstige ziekte door pneumokokken wordt kleiner.
  • De kans op bloedvergiftiging, hersenvliesontsteking, longontsteking en andere ernstige ziektes wordt kleiner.
  • De kans dat je naar het ziekenhuis moet omdat je zo erg ziek bent, wordt kleiner.
  • De vaccinatie geeft weinig bijwerkingen.

De nadelen van de pneumokokkenvaccinatie zijn:

  • De vaccinatie voorkomt niet alle ziekten door pneumokokken.
  • De plek waar de prik is gezet, kan één tot twee dagen pijnlijk, rood en dik zijn. Het kan pijnlijker aanvoelen dan de griepprik.
  • Je kunt je een aantal dagen niet helemaal lekker voelen, bijvoorbeeld spierpijn ervaren en een beetje koortsig zijn. Dit is een normale reactie van het lichaam op de vaccinatie.