Lees deze bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het gebruik van dit geneesmiddel.
* Bewaar deze bijsluiter, het kan nodig zijn om deze nogmaals door te lezen.
* Heeft u nog vragen, raadpleeg dan uw arts of apotheker.
* Dit geneesmiddel is aan u persoonlijk voorgeschreven, geef dit geneesmiddel niet door aan anderen. Dit geneesmiddel kan schadelijk voor hen zijn, zelfs als de verschijnselen dezelfde zijn als waarvoor u het geneesmiddel heeft gekregen

Inhoud van deze bijsluiter
1. Wat is Climodien en waarvoor wordt het gebruikt ?
2. Wat u moet weten voordat u Climodien gebruikt
3. Hoe wordt Climodien gebruikt ?
4. Mogelijke bijwerkingen
5. Hoe bewaart u Climodien ?

Climodien, omhulde tabletten 2/2 mg
* De werkzame bestanddelen zijn estradiolvaleraat en dienogest. Elk tablet bevat 2 mg estradiolvaleraat en 2 mg dienogest
* Andere bestanddelen (hulpstoffen) zijn lactosemonohydraat, maïszetmeel, gepregelatiniseerd zetmeel (maïszetmeel), povidon K25 (E 1201), magnesiumstearaat (E 470b), sucrose, glucosesiroop, calciumcarbonaat
(E 170), povidon K25 (E 1201), macrogol 35000, carnaubawas (E 903),
titaniumdioxide (E 171) en ijzeroxide rood (E 172).

Registratiehouder
Bayer B.V.
Energieweg 1
3641 RT Mijdrecht
Voor inlichtingen:
Bayer B.V.,
Divisie Bayer Schering Pharma,
Postbus 80,
3640 AB Mijdrecht,
tel.: 0297 280 666

Fabrikant
Bayer Schering Pharma AG en Schering GmbH und Co.
Berlijn, Duitsland Produktions KG Weimar, Duitsland

In het register ingeschreven onder RVG 24830

1. WAT IS CLIMODIEN EN WAARVOOR WORDT HET GEBRUIKT?

Farmaceutische vorm en inhoud
Climodien tabletten zijn omhulde tabletten; de kern van de tablet is omhuld met een suikerlaagje.
Climodien tabletten zijn lichtroze en bevatten als werkzame bestanddelen elk 2 mg estradiolvaleraat en 2 mg dienogest.

Verpakkingsgrootte
Climodien is verkrijgbaar in verpakkingen van 1 en 3 strips die ieder 28 tabletten bevatten

Geneesmiddelengroep
Climodien behoort tot de geneesmiddelen die een combinatie van oestrogene en progestagene hormonen bevatten en die continu – dat wil zeggen iedere dag, zonder pauzeweek- worden toegediend.

Als de menopauze intreedt maakt het lichaam geen oestrogenen meer aan. Bij een aantal vrouwen kan dit leiden tot klachten (zoals opvliegers). Climodien vult het verlies van oestrogenen aan waardoor de klachten afnemen.

Toepassing van het geneesmiddel
Climodien wordt gebruikt voor de behandeling van klachten veroorzaakt door oestrogeentekort bij vrouwen in de postmenopauze. Dit geneesmiddel is bedoeld voor vrouwen die nog steeds hun baarmoeder hebben en bij wie de menstruaties al meer dan één jaar zijn gestopt.

Er is slechts weinig ervaring bij vrouwen ouder dan 65 jaar.

2. WAT U MOET WETEN VOORDAT U CLIMODIEN GEBRUIKT
Gebruik Climodien niet:

* als u borstkanker heeft of heeft gehad, of indien borstkanker bij u vermoed wordt ;
* als u een kwaadaardig gezwel heeft dat gevoelig is voor oestrogene hormonen of als er een vermoeden is dat u dit heeft (bv. een gezwel van het baarmoederslijmvlies);
* Als u vaginale bloedingen heeft waarvan de oorzaak niet is vastgesteld;
* als u abnormale groei van het baarmoederslijmvlies (endometriumhyperplasie) heeft en u hiervoor nog niet bent behandeld;
* als u in het verleden een bloedstolsel in een ader heeft gehad (diepe veneuze
trombose of longembolie) waarvan de oorzaak niet bekend is, of als u dit nu heeft;
* als u kort geleden een verstopping in een slagader heeft gehad of als u dit nu heeft,
bv angina pectoris (hartkramp als gevolg van zuurstof tekort) of een hartaanval;
* als u in het verleden of op dit moment een leverziekte heeft. U mag Climodien niet gebruiken zolang de leverfunctie nog niet hersteld is;
* als u overgevoelig bent voor één van de bestanddelen van Climodien;
* als u een stoornis in de aanmaak van de rode kleurstof van het bloed heeft (porfyrie);

Wees extra voorzichtig met Climodien:
Voordat u begint met hormoonsuppletietherapie (HST) moet u uw arts volledig op de hoogte stellen van uw persoonlijke ziektegeschiedenis en die van uw directe familie. U krijgt een algemeen medisch en een gynaecologisch onderzoek. Tijdens de behandeling zullen regelmatig controles, inclusief een borstonderzoek, bij u plaatsvinden.
Periodiek, op zijn minst jaarlijks, dient een zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen van de HST gemaakt te worden om te bepalen of de behandeling moet worden voortgezet.
In sommige situaties mag u Climodien wel gebruiken, maar kan het nodig zijn dat u tijdens het gebruik regelmatig door uw arts gecontroleerd moet worden. Dit is in het bijzonder het geval als één van de hieronder genoemde situatie op u van toepassing is, is geweest, of als een van deze aandoeningen is verergerd tijdens een zwangerschap of bij eerder hormoongebruik. Vertel daarom uw arts vòòr u Climodien gaat gebruiken dat u één van de aandoeningen heeft gehad. Als u Climodien al gebruikt en de betreffende aandoening verergert, moet u uw arts hierover inlichten. Het gaat om de volgende aandoeningen:
* u heeft een goedaardig gezwel in de baarmoeder (uterusmyoom, ook wel 'vleesboom' genoemd);
* u heeft een afwijking waarbij het baarmoederslijmvlies zich ook op plaatsen buiten de baarmoeder bevindt, bv in de bekken holte (endometriose);
* als u in het verleden een aandoening heeft gehad die te maken heeft met uw bloedstolling (trombose, veneuze trombose, longembolie) of als u een verhoogde kans heeft om dit te krijgen (zie HST en trombose);
* u heeft een verhoogde kans om een oestrogeen-gevoelig gezwel te krijgen, bv als een van uw directe familieleden (moeder, zus, of dochter) borstkanker heeft;
* uw bloeddruk is verhoogd;
* u heeft een leverziekte, bv een goedaardig gezwel van de lever (leveradenoom)
* u heeft suikerziekte (diabetes) met of zonder stoornissen van de bloedvaten;
* u heeft galstenen;
* u heeft migraine of (ernstige) hoofdpijn
* u heeft systemische lupus erythematodes (bepaalde aandoening van het afweersysteem);
* u heeft ooit een abnormale groei van het baarmoederslijmvlies gehad
(endometriu mhyperplasie);
* u heeft epilepsie;
* u heeft astma;
* u heeft otosclerose (erfelijke vorm van doofheid)

Stop direct met het gebruik van Climodien als:
u één van de onder "Gebruik Climodien niet …" genoemde aandoeningen krijgt, of als één van de volgende situaties zich voordoet:
* u krijgt geelzucht of de werking van uw lever verslechtert;
* uw bloeddruk gaat plotseling erg omhoog;
* u krijgt voor de eerste keer migraine-achtige hoofdpijn;
* u raakt zwanger.

Let op: Climodien is geen anticonceptiepil. Als u nog zwanger kunt worden dient u geen hormoonsuppletietherapie te gebruiken.

Wat zijn de risico's bij gebruik van Climodien?

Kanker van het baarmoederslijmvlies (endometriumkanker)
Langdurig gebruik van oestrogenen zonder toevoeging van progestagenen verhoogt de kans op endometriumkanker bij vrouwen met een baarmoeder. Om deze kans te verminderen is het noodzakelijk dat de oestrogenen tenminste 12 dagen van elke maand samen met progestageentabletten worden gebruikt.

Tussentijds bloedverlies
Tijdens de eerste maanden van de behandeling kunnen onregelmatige vaginale bloedingen optreden (doorbraakbloedingen). Als deze doorbraakbloedingen na enkele maanden nog steeds optreden of pas na enkele maanden beginnen, moet uw arts onderzoeken wat de oorzaak hiervan is.

HST en borstkanker
Uit onderzoek is gebleken dat bij vrouwen die gedurende enkele jaren oestrogenen of oestrogeen-progestageen combinaties hebben gebruikt, de kans op borstkanker is toegenomen. Het risico neemt toe met de duur van de HST behandeling en lijkt weer af te nemen tot het beginniveau in de loop van vijf jaar nadat de vrouw is gestopt met HST behandeling.
Vrouwen die een gecombineerd HST-middel gebruiken hebben een iets grotere kans op borstkanker dan vrouwen die alleen oestrogenen gebruiken.
Uw dokter zal u vertellen bij welke veranderingen aan uw borsten u uw arts moet raadplegen.

HST en Trombose
Uit onderzoek blijkt dat vrouwen die HST gebruiken een twee- tot driemaal grotere kans hebben om veneuze trombose (vorming van een bloedstolsel in een ader van de benen, longen of elders in het lichaam) te krijgen dan vrouwen die geen HST gebruiken. Geschat wordt dat over een periode van 5 jaar per 1000 vrouwen die geen HST gebruiken ongeveer 3 gevallen van veneuze trombose optreden in de leeftijd van 50 tot 59 jaar en 8 in de leeftijd van 60 tot 69 jaar. Geschat wordt dat per 1000 gezonde vrouwen die HST gebruiken er ongeveer 4 extra gevallen van veneuze trombose optreden in de leeftijd van 50 tot 59 jaar en ongeveer 9 in de leeftijd van 60 tot 69 jaar. Dit extra risico is het hoogst gedurende het eerste jaar van HST gebruik.

De kans op veneuze trombose is groter:
- als u al eerder een veneuze trombose heeft gehad of een stoornis van de bloedstolling heeft;
- als u ernstig overgewicht heeft;
- als veneuze trombose voorkomt in uw directe familie;
- als u systemische lupus erythematodes (bepaalde aandoening van het afweersysteem) heeft;
- als u herhaaldelijk een spontane abortus heeft gehad.

Het is onduidelijk of het hebben van spataderen tot een verhoogde kans op veneuze trombose leidt.
Breng uw arts op de hoogte als één van deze situaties op u van toepassing is. Als u al een antistollingsmiddel gebruikt, moeten de voor- en nadelen van HST zorgvuldig worden afgewogen.
Er zijn ook situaties waarin de kans op veneuze trombose tijdelijk is verhoogd: - na een ongeluk
- bij grote operatieve ingrepen
- als u zich langdurig weinig kunt bewegen (bijvoorbeeld als u bedrust moet houden) Het kan in deze situaties nodig zijn dat u tijdelijk – eventueel al 4-6 weken vòòr een geplande operatie- met het gebruik van Climodien stopt. Breng daarom uw behandelend arts op de hoogte dat u HST gebruikt als één van bovengenoemde situaties zich voordoet.
Als u tijdens gebruik van Climodien een veneuze trombose of longembolie krijgt, dient u direct te stoppen met het innemen van Climodien. Meldt uw arts direct elke klacht die op veneuze trombose of longembolie kan wijzen, zoals pijnlijke zwelling van een van uw benen, plotselinge pijn op de borst, of kortademigheid.
HST en aandoeningen van de kransslagaders van het hart
Uit twee grote onderzoeken met één bepaald soort HST (geconjugeerde oestrogenen gecombineerd met medroxyprogesteronacetaat) is gebleken dat de kans op hart-en vaatziekten tijdens het eerste jaar van gebruik van HST mogelijk was verhoogd. Het is nog onduidelijk of dit ook geldt voor andere soorten HST middelen.

HST en beroerte
Uit een onderzoek met één bepaald soort HST (geconjugeerde oestrogenen gecombineerd met medroxyprogesteronacetaat) is gebleken dat de kans op een beroerte tijdens gebruik van dit HST licht was verhoogd. Geschat wordt dat over een periode van 5 jaar per 1000 vrouwen die geen HST gebruiken ongeveer 3 gevallen van beroerte optreden in de leeftijd van 50 tot 59 jaar en 11 in de leeftijd van 60 tot 69 jaar. Geschat wordt dat per 1000 gezonde vrouwen die HST gebruiken er ongeveer 1 extra geval van beroerte zal optreden in de leeftijd van 50 tot 59 jaar en ongeveer 4 in de leeftijd van 60 tot 69 jaar. Het is nog onduidelijk of dit ook geldt voor andere soorten HST middelen.

HST en eierstokkanker
In sommige onderzoeken wordt een verhoogde kans op eierstokkanker gemeld bij vrouwen zonder baarmoeder die meer dan 5 tot 10 jaar oestrogenen gebruikten. Het risico op eierstokkanker bij langdurig gebruik van oestrogenen gecombineerd met progestagenen is niet bekend.

HST en andere aandoeningen
* Het gebruik van Climodien kan er toe leiden dat het lichaam vocht vasthoudt. Als de werking van uw hart of nier gestoord is, moet u daarom tijdens het gebruik van Climodien extra worden gecontroleerd.
* In sommige gevallen kan tijdens gebruik van oestrogenen het vetgehalte van het bloed sterk stijgen en in zeldzame gevallen leiden tot een ontsteking van de alvleesklier. Als u een ernstig verhoogd vetgehalte in uw bloed heeft (Hypertriglyceridemie) moet u daarom tijdens gebruik van Climodien extra worden gecontroleerd.

Zwangerschap

Als u zwanger bent mag u Climodien niet gebruiken. Als u zwanger wordt tijdens gebruik van Climodien moet u direct stoppen met de behandeling.
Vraag uw arts of apotheker om advies voordat u een geneesmiddel inneemt.

Borstvoeding

Als u borstvoeding geeft, mag u Climodien niet gebruiken.
Vraag uw arts of apotheker om advies voordat u een geneesmiddel inneemt.

Rijvaardigheid en het gebruik van machines

Er zijn geen redenen om aan te nemen dat Climodien invloed heeft op het besturen van voertuigen of het bedienen van machines.

Gebruik van Climodien in combinatie met andere geneesmiddelen
Sommige geneesmiddelen verminderen de werking van Climodien. Dit kan ook leiden tot onregelmatig bloedverlies. Het gaat om de volgende middelen:

- middelen tegen epilepsie (zoals fenobarbital, fenytoine en carbamazepine) - middelen tegen tuberculose (rifampicine, rifabutine)
- infectieremmende middelen (nevirapine, efavirenz, ritonavir, nelfinavir, rifampicine) - kruidenmiddelen die sint-janskruid (hypericum perforatum) bevatten, kunnen de werking van Climodien verminderen

Informeer uw arts of apotheker wanneer u andere geneesmiddelen gebruikt of kort geleden heeft gebruikt. Dit geldt ook voor geneesmiddelen die u zonder recept kunt verkrijgen.

3. HOE WORDT CLIMODIEN GEBRUIKT?

Neem elke dag een tablet Climodien in met een beetje water. U mag de tabletten tijdens het eten innemen of tussendoor, als u de tabletten maar elke dag rond dezelfde tijd in neemt.
Een behandeling met Climodien is continu (iedere dag, zonder pauzeweek). Dit betekent dat u, zodra u een strip Climodien heeft gebruikt, u de volgende dag met een nieuwe strip moet verdergaan.

Als Climodien het eerste HST-middel is dat u gaat gebruiken of als u al een continu gecombineerd HST-middel (één soort tabletten of pleisters voor 28 dagen) gebruikt, kunt u zelf beslissen welke dag u het beste uitkomt om te beginnen.
Maar, als u hiervoor een cyclisch of continu sequentieel HST-middel (beide middelen met twee verschillende soorten tabletten of pleisters) gebruikte, moet u met Climodien beginnen op de dag na de laatste tablet of pleister van uw huidige HST-middel, tenzij uw arts het anders voorschrijft.
Een hormoonvervangende behandeling met Climodien is bedoeld om u de hormonen (die uw lichaam in de overgang zelf niet meer maakt) te geven, zonder dat u een regelmatig terugkerende bloeding krijgt. Maar, tijdens het gebruik van de eerste strips kan er onregelmatig bloedverlies optreden. Het is niet te zeggen of en zo ja, wanneer u een bloeding zult krijgen, maar het is niet waarschijnlijk dat het een zware bloeding zal zijn. Het onregelmatige bloedverlies zal in de eerste drie maanden van de behandeling minder worden en stopt normaal gesproken vanzelf.
Als de bloedingen terugkomen of als de bloedingen of spotting (licht, druppelsgewijs bloedverlies) voor u niet meer acceptabel zijn, moet u met uw arts bespreken of u moet stoppen met de behandeling of over moet stappen op een ander HST-product.

In geval u bemerkt dat Climodien te sterk of juist te weinig werkt, raadpleeg dan uw arts of apotheker.

Duur van de behandeling
Uw arts heeft u voorgeschreven hoe lang u met de behandeling moet doorgaan. Het is belangrijk dat u zich hieraan houdt. Als u eerder met de behandeling wilt stoppen, overleg dan met uw arts.
Samen met uw arts moet u van tijd tot tijd, maar op zijn minst jaarlijks, herevalueren of u nog steeds oestrogeenbehandeling nodig heeft.

Wat u moet doen wanneer u te veel van Climodien heeft ingenomen:

Er zijn geen schadelijke gevolgen van een overdosis Climodien bekend. Het kan wel tot misselijkheid, overgeven en onregelmatig bloedverlies leiden. Er is geen speciale behandeling nodig.

Wanneer u te veel van Climodien heeft in genomen, neem dan onmiddellijk contact op met uw arts of apotheker.

Wat moet u doen wanneer u bent vergeten Climodien in te nemen:

Als u minder dan 24 uur te laat bent, moet u de vergeten tablet zo gauw mogelijk innemen en de volgende tablet op de juiste tijd innemen. Als u echter meer dan 24 uur te laat bent, hoeft u geen extra tablet in te nemen.
Als u een paar dagen achter elkaar geen tablet inneemt, zult u onregelmatig bloedverlies krijgen.
Neem nooit een dubbele dosis van Climodien om zo de vergeten dosis in te halen.

4. MOGELIJKE BIJWERKINGEN

Zoals alle geneesmiddelen, kan Climodien bijwerkingen veroorzaken.
Tijdens de eerste maanden van de behandeling kan er op onverwachte momenten vaginaal bloedverlies optreden (doorbraakbloeding of spotting) en uw borsten kunnen gevoelig zijn of wat groter worden. Deze bijwerkingen komen het meeste voor (respectievelijk 24% en 13%). Ze zijn meestal tijdelijk en verdwijnen normaal gesproken in de loop van de behandeling. Als dit niet het geval is, moet u contact opnemen met uw arts.
Andere bijwerkingen die kunnen voorkomen bij het gebruik van Climodien staan in onderstaande tabel. Er is aangegeven hoe vaak een bepaalde bijwerking voorkomt. Bijwerkingen kunnen:
* vaak voorkomen (bij meer dan 1 op de 100, maar bij minder dan 1 op de 10
gebruiksters)
* soms voorkomen (bij meer dan 1 op de 1.000, maar bij minder dan 1 op de 100
gebruiksters)
* zelden voorkomen (bij meer dan 1 op de 10.000, maar bij minder dan 1 op de 1.000 gebruiksters)

ORGAANSTELSEL: ZENUWSTELSEL

BIJWERKINGEN DIE VAAK VOORKOMEN: Hoofdpijn, Migraine, Duizeligheid/ Vermoeidheid, Rusteloosheid/Angst, Depressieve
stemming
BIJWERKINGEN DIE SOMS VOORKOMEN: Slapeloosheid, Zenuwachtigheid
BIJWERKINGEN DIE ZELDEN VOORKOMEN: Depressie, Problemen bij het
zien

ORGAANSTELSEL: HART- EN VAATSTELSEL
BIJWERKINGEN DIE VAAK VOORKOMEN: Hoge bloeddruk, of verslechtering hiervan
BIJWERKINGEN DIE SOMS VOORKOMEN: Aderontsteking met de vorming van een
bloedstolsel (tromboflebitis), Bloedstolsel in een ader (veneuze trombose), Pijn in de venen, Pijn in de benen
BIJWERKINGEN DIE ZELDEN VOORKOMEN:Hartkloppingen

ORGAANSTELSEL: MAAGDARM KANAAL
BIJWERKINGEN DIE VAAK VOORKOMEN: Misselijkheid, Buikpijn, Diarree, Toename gamma GT (bepaalde hulpstof bij spijsvertering)
BIJWERKINGEN DIE SOMS VOORKOMEN: Verstopping (obstipatie), Opgeblazen gevoel,

BIJWERKINGEN DIE ZELDEN VOORKOMEN: Onsteking van de maagwand (gastritis) Gestoorde spijsvertering (dyspepsie), Leverenzym verstoringen

ORGAANSTELSEL: HUID EN AANVERWANTE ORGANEN

BIJWERKINGEN DIE SOMS VOORKOMEN:
Overmatig zweten, Huiduitslag (exanthemen),
Eczemen, Acne achtige huidontsteking, Haaruitval

ORGAANSTELSEL: GESLACHTS- ORGANEN EN BORSTEN

BIJWERKINGEN DIE VAAK VOORKOMEN: Dikker worden van het baarmoeder- slijmvlies, Ontsteking van de in- en uitwendige geslachtsorganen (vulvovaginitis),
Groter worden van de borsten

BIJWERKINGEN DIE SOMS VOORKOMEN: Veranderingen van de afscheiding uit de
vagina (schede), Bindweefsel- afwijkingen van de borst
BIJWERKINGEN DIE ZELDEN VOORKOMEN: Toename van de grootte van vleesbomen in de
baarmoeder, Schimmelinfecties

ORGAANSTELSEL: GEHELE LICHAAM
BIJWERKINGEN DIE VAAK VOORKOMEN: Opvliegers
BIJWERKINGEN DIE SOMS VOORKOMEN: Overgevoeligheids reacties

ORGAANSTELSEL: OVERIG

BIJWERKINGEN DIE VAAK VOORKOMEN: Veranderingen van het lichaamsgewicht,
Spruw (schimmelziekte van het mondslijmvlies)
BIJWERKINGEN DIE SOMS VOORKOMEN: Vocht vasthouden (oedeem) in de benen, Veranderingen van de vetten in het bloed
(bijv. Cholesterol), Toename van de bloedsuikerspiegel, Veranderingen van
de libido (zin in seks), Spierkrampen, Bloedarmoede (anemie)

BIJWERKINGEN DIE ZELDEN VOORKOMEN: Toename van de eetlust


De volgende aandoeningen zijn niet opgetreden tijdens gebruik van Climodien, maar het is bekend dat ze op kunnen treden bij het gebruik van middelen die -net als Climodieneen oestrogeen en een progestageen hormoon bevatten:
* goedaardige en kwaadaardige gezwellen die worden beïnvloed door oestrogene hormonen; bijvoorbeeld kanker van het baarmoederslijmvlies (endometriumkanker)
* Bij vrouwen die een HST-middel gebruiken treedt vaker veneuze trombose en longembolie op dan bij vrouwen die geen HST-middel gebruiken. Voor meer informatie, zie "Gebruik Climodien niet …" en "HST en veneuze trombose" in rubriek 2.
* Hartaanval (hartinfarct) en beroerte;
* aandoeningen van de galblaas;
* aandoeningen van de huid, of onderhuidse aandoeningen zoals:
- chloasma (geelbruine pigmentvlekken, ook wel zwangerschapsvlekken genoemd) - erythema multiforme (vorm van huiduitslag waarbij ook sprake kan zijn van knobbeltjes, blaasjes of vochtophoping)
- erythema nodosum (vorm van huiduitslag met pijnlijke blauwrode knobbels) - vasculaire purpura (puntvormige bloedinkjes in de huid)

* Bij vrouwen die een HST-middel gebruiken is de kans op borstkanker iets verhoogd en neemt toe met het aantal jaren dat men HST gebruikt. Geschat wordt dat van de 1000 vrouwen die geen HST gebruiken er bij ongeveer 32 vrouwen in de leeftijd van 50-64 jaar borstkanker zal optreden. Geschat wordt dat per 1000 vrouwen die gedurende 5 jaar HST gebruiken of kortgeleden gebruikt hebben, er ongeveer 2 tot 6 extra gevallen van borstkanker zullen optreden. Als 10 jaar HST is gebruikt, kan dit oplopen naar ongeveer 5 tot 19 extra gevallen per 1000 gebruiksters. Het aantal extra gevallen van borstkanker is niet afhankelijk van de leeftijd waarop u HST behandeling bent gestart (mits u bent gestart met HST op een leeftijd tussen de 45 en 65 jaar). Voor meer informatie, zie "Gebruik HST niet …" en "HST en borstkanker" in rubriek 2.
• Bij vrouwen met een baarmoeder die een HST-middel met alleen een oestrogeen gebruiken is de kans op kanker van het baarmoederslijmvlies verhoogd en neemt toe met het aantal jaren dat het middel gebruikt wordt. Geschat wordt dat van de 1000 vrouwen die geen HST gebruiken er bij ongeveer 5 vrouwen in de leeftijd van 50-65 jaar baarmoederkanker zal optreden. Afhankelijk van de duur en de hoogte van de dosering wordt geschat dat per 1000 vrouwen die alleen een oestrogeen gebruiken, er ongeveer 10-60 extra gevallen van kanker van het baarmoederslijmvlies zullen optreden. Als echter gelijktijdig een progestageen gebruikt wordt, wordt dit risico grotendeels voorkomen.
In geval er bij een bijwerking optreedt die niet in deze bijsluiter is vermeld of die u als ernstig ervaart, informeer dan uw arts.

5. HOE BEWAART U CLIMODIEN

Houd Climodien buiten het bereik en zicht van kinderen.

Er zijn geen speciale bewaarvoorschriften voor dit geneesmiddel.
Uiterste gebruiksdatum
Gebruik Climodien niet meer na de datum op de verpakking achter “Niet te gebruiken na” of “EXP. ”.

Deze bijsluiter is voor het laatst herzien in augustus 2007.