Geluid bereikt ons via het oor. De oorschelp is het zichtbare gedeelte aan de buitenkant van ons hoofd. Het  oor is gebouwd om geluiden op te vangen en deze via de gehoorgang en het trommelvlies over te brengen via het middenoor naar het binnenoor om daar de gehoor zenuw te prikkelen. Het oor bestaat uit een ontvangend deel en een geluidsgeleidend deel. In het geleidingsdeel wordt het geluid via de gehoorgang, het trommelvlies en de gehoorbeentjes naar het slakkenhuis geleid.  In het ontvangende deel van het oor wordt de mechanische energie van geluid omgezet in elektrochemisch signaal dat via de gehoorzenuw naar de hersenschors wordt geleid.

Buitenoor

De oorschelp bestaat uit kraakbeen bedekt met een laagje huid. Doordat onze oorschelpen niet beweegbaar zijn, spelen ze slechts een zeer kleine rol bij het richtinghoren. De asymmetrische vorm helpt enigszins bij het beoordelen of een geluid van voren of achter komt. Geluid (= luchtgolven of -trillingen) wordt via de oorschelp opgevangen en via de gehoorgang naar het trommelvlies geleid, dat in trilling wordt gebracht. Doordat we twee oren hebben aan weerzijden van ons hoofd, zijn we in staat geluiden te lokaliseren. Als geluid links van ons hoofd komt, dan kunnen we, door de demping van het geluid op het rechteroor (de geluidsschaduw) bepalen dat het geluid van links komt. De richting van geluiden die precies van rechts komt kunnen op dezelfde manier lokaliseren. Geluiden van recht voor en recht achter ons halen we makkelijk door elkaar. Door ons hoofd heen en weer te bewegen kunnen we sneller bepalen van waaruit een geluid komt. Voorwaarde daarvoor is natuurlijk wel dat het geluid wat langer aanhoudt.

 

Middenoor

Het middenoor begint met het trommelvlies, dat ongeveer een diameter heeft van 1 cm . Geluid zorgt voor trillingen in de lucht en de door de oorschelp opgevangen trillingen brengen het vlies, dat zich aan het eind van de gehoorgang zit, in trilling. Het geluid trommelt op dat vlies, vandaar de naam ‘trommelvlies’. Het binnenste deel van de gehoorgang bestaat uit bot en is bekleed met huid. De gehoorgang is zo’n 2,5 cm lang, heeft een doorsnede van zo’n 7 mm, heeft een S-vorm en loopt iets omhoog. In het buitenste gedeelte van de gehoorgang bevinden zich haartjes. Hier bevinden zich ook een aantal kliertjes die oorsmeer (cerumen) afscheiden. De gehoorgang biedt bescherming aan het trommelvlies. Voorwerpen kunnen niet zo makkelijk tegen het trommelvlies aankomen en koude en uitdroging van het trommelvlies worden doordat het naar binnen ligt voorkomen.De oorschelp en de gehoorgang vormen samen het zogeheten uitwendige oor.

Oorsmeer (cerumen)

Het oorsmeer bindt stof en vuil aan zich dat samen met het oorsmeer door de haartjes langzamerhand naar buiten wordt gebracht.

Binnenoor

Het middenoor bestaat dus uit het trommelvlies, de drie kleine botjes en de ruimte waarin deze liggen. De holte waarin de gehoorbeentjes liggen wordt ook wel de trommelholte genoemd en is met lucht gevuld. Deze holte staat via de buis van Eustachius in verbinding met de buitenlucht.

Achter het trommelvlies zit een met lucht gevulde ruimte met daarin drie botjes. Deze drie gehoorbotjes (= ossicula) brengen de mechanische trillingen van het trommelvlies over op het ovale venster van het binnenoor.

De gehoorbotjes zijn de kleinste botjes in ons lichaam. Deze gehoorbeentjes heten: hamer (malleus), het aambeeld (incus) en de stijgbeugel (stapes). De trillingen van het trommelvlies zorgen ervoor dat de botjes gaan bewegen en zo de geluidstrillingen naar het binnenoor overbrengt.  Het middenoor moet er nu voor zorgen dat geluid zonder al te veel verlies van energie wordt omgezet in een trilling van de vloeistof in het slakkenhuis (de cochlea) die in het binnenoor ligt.

Deze trillingen vanuit het trommelvlies op het ovale venster worden in het holle-buis-labyrint van het gehoororgaan (= slakkenhuis, cochlea) door duizenden kleine haartjes van de haarcellen (= orgaan van Corti) omgezet in elektrische impulsen.

Gehoorzenuw

Zenuw die de elektrische impulsen van het gehoororgaan in het linker en rechter oor naar de gehoorcentra in de hersenen (= auditieve centra) leidt.



NB. Overmatig lawaai, zoals in concerten, disco's en orkesten, kunnen tot blijvende beschadiging van de haarcellen van het orgaan van Corti leiden, deze beschadiging veroorzaakt blijvende doofheid.

zie ook:
- oor
- doofheid

Terug naar zintuigen

 

Dit artikel is voorhet laatst aangepast op 27 juni 2018