Aambeien zijn uitgerekte en opgezette bloedvaatjes, die zich in een kluwen in het darmslijmvlies vóór de anus bevinden. Aambeien kunnen ook via de anus naar buiten stulpen. Na enkele dagen tot weken verdwijnen aambeien meestal spontaan.

Aambeisymptomen

Mogelijke symptomen bij aambeien zijn o.a.:
- Uitstulpingen via de anus
- Jeuk, irritatie of branderig gevoel
- Pijn (vooral bij wrijven)
- Bloedverlies (geringe hoeveelheid 'vers' bloed op de ontlasting of op het toiletpapier, rood gekleurd toiletwater; dit is meestal het eerste symptoom)
- Bloedarmoede (anemie)
- Huidontsteking (dermatitis) rond de anus
- Bloedstolsels
- Uitzakken van de aambeien via de anus (dit geeft een vervelend irritant gevoel)

Behandeling van aambeien

Beschikbare behandelingen van aambeien (ook wel hemorroïden) genoemd):
1) Vermindering van klachten:
- Draag katoenen ondergoed.
- Gebruik geen inlegkruisjes.
- Krab niet aan de aambeien.
- Neem regelmatig een warm zitbad: hierdoor ontspant de anus zich en verminderen klachten als branderigheid, pijn en jeuk rond de anus.
- Duw uitstulpingen zo mogelijk voorzichtig terug.
2) Medicijnen:
- Gebruik bij verstopping of harde ontlasting laxeermiddelen, die het glijvermogen (of emollientia) of het volume van de ontlasting vergroten.
- Gebruik zo nodig aambeimiddelen, waaronder pijn- of jeukstillende zalf of zetpillen.

3) Verwijdering door:
- Elastiek-ligering (dit is het afbinden van grote inwendige aambeien met elastiek)
- Infrarood-licht (of foto-coagulatie)
- Laserstralen (laseren)
- Elektrisch stroompje (of elektro-coagulatie)
- Operatieve verwijdering van bloedstolsel of aambei.

Let op!
- Alle zalven en zetpillen dienen 's morgens, 's avonds en na iedere ontlasting te worden gebruikt.
- Breng zetpillen met de punt naar voren in de anus. Bevochtig ze eventueel met water zodat ze beter naar binnen glijden. Vraag eventueel om zgn. vingercondooms voor het inbrengen van een zetpil.
- Gebruik niet langdurig laxeermiddelen om uw ontlasting zachter te maken. Hierdoor kan uw natuurlijke stoelgang zeer ernstig worden verstoord.

Oorzaken van aambeien

Mogelijke oorzaken van aambeien zijn o.a.:
- Stuwing van bloed in de aderen vóór de anus of in de huid rond de anus
- Moeilijke stoelgang met harde ontlasting
- Verstopping (of obstipatie)
- Persen tijdens de ontlasting
- Lang op het toilet zitten: dit zorgt voor verslapping van het weefsel rondom de bloedvaatjes waardoor deze uitzetten en afzakken
- Diarree: veelvuldige en vaak met kracht passerende ontlasting kan de bloedvaatjes beschadigen
- Langdurig hoesten (dit zorgt voor verhoogde druk in de buikholte)
- Leveraandoeningen waarbij de bloeddruk in de poortader tussen darm en lever toeneemt

Factoren die het ontstaan van aambeien kunnen bevorderen zijn:
- Oudere leeftijd: slijtage van het weefsel rondom de bloedvaatjes
- Zwangerschap: verslapping van het elastische weefsel in de darmwand

Voorkomen van aambeien

Aambeien zijn te voorkómen door:
- het voorkómen of behandelen van verstopping (obstipatie) door het eten van vezelrijke voeding en veel te drinken (6-8 glazen vocht per dag!).
- dagelijks voldoende bewegen door sporten, fietsen of wandelen.
- gebruik te maken van het toilet onmiddellijk na het voelen van de aandrang tot poepen.
- niet te persen.
- zo kort mogelijk het toilet te gebruiken bij het poepen.
- na toiletgebruik de anus te wassen met lauw water zonder zeep (gebruik om te drogen een zachte handdoek of zacht toiletpapier).
- het gebruik van maagwand-irriterende stoffen, zoals alcohol, scherpe kruiden, koffie, koolzuurhoudende dranken en chocolade te vermijden.

Naar de (huis)arts?

Raadpleeg bij aambeien de (huis)arts:
- als er slijm en/of (veel) bloed bij ontlasting zit, dat mogelijk niet met de aambeien van doen heeft.
- als (zelf)behandeling na 3 weken niet helpt.
- als in korte tijd een sterk gezwollen en pijnlijke uitstulping bij de anus ontstaat.
- als de stoelgang geleidelijk of plotseling blijvend verandert.
- bij klachten over buikpijn, opgeblazen gevoel en/of braken.
- bij het frequent optreden van remsporen in de onderbroek.
- bij een drukkend gevoel of loze aandrang.
- als u zelf denkt dat het geen aambei is.

Let op! Naast aambeien kunnen ook fissuren, fistels of andere aandoeningen in het darmkanaal symptomen veroorzaken die lijken op die van aambeien.

Aambeien tijdens de zwangerschap

Tijdens de zwangerschap oefent het gewicht van de ongeboren vrucht (foetus) druk uit op de bloedvaten rond de anus van de zwangere vrouw. Hierdoor kan verstopping optreden, waardoor de vrouw vaker gaat persen tijdens de ontlasting. Als gevolg daarvan kunnen tijdens de zwangerschap (de eerste) aambeien optreden. Als dit in haar familie voorkomt (familiaire aambeien), loopt een zwangere vrouw een groter risico om tijdens de zwangerschap aambeien te krijgen.

Bronnen:
- Farmacotherapeutisch Kompas
- Merck Manual: Medisch Handboek
- NHG-folder \"Aambeien\", november 2002

Zie ook:
- anale aandoeningen

Terug naar bloedvataandoeningen

Medicijnen

Aambeien Zetpillen (zelfzorg)
Aambeienzalf (zelfzorg)
Aesculaforce A.Vogel
Aesculus comp. H druppels
Ambheel
Anusol® zalf/zetpillen (zelfzorg)
Apomorphinum muriaticum
Atropinum sulphuricum
Bisacodyl (zelfzorg)
Capsicum annuum
Contra Haemorrhoides Zetpillen (zelfzorg)
Cremor vaselini hydrocortisoni 1% FNA
Cutis comp. H druppels
Dulcolax® (zelfzorg)
EpiAnal® (zelfzorg)
Graphites (homeopathie)
Haaienlevertraan/Biergist Zalf/Zetpillen (zelfzorg)
Hemoclin® (zelfzorg)
Hydrocortison/Vaseline Crème FNA
Hyperisan A.Vogel
Kruidvat Laxeertabletten
Laxeer-dragees Bisacodyl (zelfzorg)
Laxeertablet Bisacodyl (zelfzorg)
Lidocaine vaselinecreme 3% FNA
Lidocaïne/Vaseline Crème FNA
Phosphorus (homeopathie)
Proctosedyl®
Pulsatilla comp
Salix alba
Sperti Preparation H® (zelfzorg)
Suppositoria zinci oxidi 10% (zelfzorg)
Theranal® (zelfzorg)
Toilax® (zelfzorg)
TriAnal®
Verbena hastata (homeopathie)
Xylocaïne® Zalf
Zinkoxide Zetpillen FNA (zelfzorg)
Zinksulfaat/Vaseline Crème FNA