De tosti was wat aan het versuffen. Een even veilige als voorspelbare keuze. Te Hollands. Te veel ‘doe maar gewoon want...’ Hoog tijd dus voor een make-over, een panini. Zelfde principe, totaal andere beleving. Het woord panini alleen al zwiert en rolt door de mond.

De sleet zat op de tosti. Ham/kaas, alleen kaas, kaas tomaat... Alzo was de tosti hard op weg de evenknie te worden van het simpele broodje kaas waarmee hordes Nederlanders tijdens de lunch genoegen nemen. Dit tot verbazing van vooral de veel culinairder ingestelde buitenlanders. Zij vinden een broodje kaas maar saai en allesbehalve getuigen van joie de vivre. Niet sexy zelfs. En ja, eerlijk gezegd hebben zij daarin wel een punt. Waarom dus geen totale tosti-make-over? Welkom panini, een naam waarvan de lettergrepen al aan het ‘dansen’ zijn. Wat je ervoor nodig hebt? Niet meer dan smaak, flair, je good old tosti-ijzer en (eventueel) een grillpan.

ZWIERIG

Het Italiaanse woord panini is de meervoudsvorm van panino en in Italië bedoelen ze daar een (belegd) broodje mee. Taalpuristen hier struikelen daarom wel over ons gebruik van het woord ‘panini’. Zij vinden het maar getuigen van kouwe drukte enzo. Ach, dat is hun probleem. Neem lekker een broodje kaas, zeggen wij dan. Wij bestellen in een lunchroom liever zwierig “prego, een pááá-ní-ni”. Of maken ’m thuis zelf, want zoveel keukenkennis komt er niet bij kijken. Als gezegd heb je dus wel een tosti-apparaat of tosti-ijzer nodig en zachte witte afbakbroodjes die zich gemakkelijk plat laten drukken. Wanneer je een tosti-ijzer voor op het vuur gebruikt, dien je die wel eerst in te smeren met wat boter of olie. Gooi de broodjes erna nog even in een grillpan, dit voor het betere striping-effect.

TOSTI’S ZIJN VAN ALLE LANDEN

...en dus in alle varianten. Zo kennen ze in Frankrijk en België de Croque-Monsieur, in Turkije een versie met dat bijzondere Turkse brood, in Mexico de quesadilla en in de VS de imposante submarine. En in Italië hebben ze dus de panini. Een tosti die daar niet wordt gemaakt van simpel brood maar van luxe pistolet, stokbrood of ciabatta. Er is heel veel verschillend beleg mogelijk, maar in hoofdzaak toch wel kaas, welke dan ook.

GEZOND OF ONGEZOND?

Door al die gesmolten kaas (soms druipend langs de zijkanten) veronderstellen veel mensen dat panini’s ongezonder zijn dan een euh, bruin broodje met kaas. Dat is dus niet zo. Boude bewering? Nee hoor. Want het enige verschil tussen die twee is dat de panini wordt gegrild. Aan de hoeveelheid calorieën verandert er niets. Wel graag oppassen met net iets te zwart gebrande korsten. Daarvan is inmiddels bekend dat die gevaarlijke stoffen bevatten, net als bij te hard en te donker gebakken aardappels.

RECEPTEN

Ter inspiratie volgen hier enkele panini-recepten om je vingers bij af te likken. En: makkelijk te maken en nog gezond ook. Double fun, dus.

KIP, BRIE EN APPEL
• 1 panini broodje (volkoren)
• Gerookte of gebakken stukjes kip
• 2 plakjes brie
• 4 plakjes appel
- Sprenkel na het bakken wat honing over de panini voor een zoete twist.

MET PARMAHAM
• 1 panini broodje (volkoren)
• 1 plakje parmaham
• 2 plakjes mozzarella
• Wat rucola
• Afmaken met pijnboompitten en cherrytomaat
– De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er door die parmaham natuurlijk al weinig mis kan gaan qua smaak. “...want parmaham is gewoonweg de beste ham ter wereld,” aldus driesterrenchef Massimo Bottura van Osteria Francescana te Modena, Italië.

EVEN TUSSENDOOR
Kies je voor wit brood en dikke plakken volvette kaas, dan weet je dat dat niet echt supergezond is en ook niet goed voor je lijn. Wil je bewuster kiezen, ga dan voor bruin of volkoren waarin veel meer vitamines, mineralen en vezels zitten dan in wit, en gebruik 20+ kaas, magere smeerkaas of geitenkaas. Ook lekker en veel beter voor je body.  Vergeet verder niet de garnering zoals een tomaat, uienring of avocado. Wat betreft magere vleeswaren is er volop keus. Denk bijvoorbeeld aan kipfilet, kalkoen, ham, en rookvlees.  

- Vliegensvlugtip: een panini met kalkoenfilet, 20+ kaas, en tomaat.

PANINI PAIANO
• Focaccia brood om zelf af te bakken
• 4 trostomaten
• 1 grote bal mozzarella
• Grano Padano of Parmezaanse kaas, uiteraard zelf geraspt en niet uit een pakje
• Verse basilicum
• Een paar stengels bieslook of heel dunne plakjes ui
• Oregano

PANINI TRICOLORE
Geroosterd brood met schijfjes tomaat, plakjes mozzarella en basilicumblaadjes... en zie de kleuren van de Italiaanse vlag, als ode aan het thuisland van de panini.

• Oud volkorenbrood zonder korst
• 2 tomaten
•150 gram mozzarella
• Basilicumblaadjes, knoflook, extra vierge olijfolie, grof zeezout, grof gemalen peper

LEAN GREEN DREAM (VEGAN)
• 1 panini broodje (volkoren)
• 1 portobello champignon of 3 kastanjechampignons (gebakken in plantaardige olie)
• 3 tl pesto
• 2 artisjokhartjes
• 3 uienringen
• 1/2 avocado in plakjes
– Bak eerst de champignons, bouw vervolgens de panini op zonder avocado, grill de panini en als die klaar is voeg dan pas de avocado toe.

PANINI MET HOLLANDSE GEITENKAAS
• 1 panini broodje
• 1 courgette
• 2 plakken gesneden Hollandse geitenkaas
• 2 eetlepels (verse) groene pesto
• 1 bosui in ringetjes, 3 zwarte olijven zonder pit, in plakjes

GEïNSPIREERD GERAAKT?
Als amateurkok? Of als professional? Steek dan wat apparatuur betreft je licht op bij vaklui zoals bijvoorbeeld horecaspecialist Horecasupply. Dan maak je in iets meer dan een handomdraai een supergezonde panini.