Frisium 10 / Frisium 20

Samenstelling (werkzame bestanddelen)

Frisium 10 bevat per tablet 10 mg clobazam.
Frisium 20 bevat 20 mg clobazam per tablet.

Waarom heeft uw arts Frisium voorgeschreven?

Frisium kan om twee redenen worden voorgeschreven. De eerste is dat uw arts
bij u overmatige angst heeft geconstateerd, waardoor u zeer gespannen bent.
Een tweede reden is dat u behandeld wordt voor epilepsie, maar dat de
resultaten niet bevredigend zijn en dat u nog een ander geneesmiddel erbij
nodig heeft.

Hoe werkt Frisium?

Het werkzame bestanddeel van Frisium, clobazam, behoort tot een speciale
groep van de benzodiazepines, de 1,5 benzodiazepines.

Naast een angstoplossende (anxiolytische) werking heeft clobazam ook een
anti-epileptisch effect. Frisium werkt dus ontspannend bij angst en is een
extra hulp bij epilepsie samen met andere geneesmiddelen.

Wanneer mag Frisium niet worden gebruikt?

Bij een bepaalde spierzwakte (myasthenia gravis) en bij overgevoeligheid
voor clobazam mag Frisium niet worden gebruikt.

Geeft Frisium bijwerkingen?

Zoals bij alle benzodiazepines moet ook tijdens de behandeling met Frisium,
vooral in de eerste periode, rekening worden gehouden met slaperigheid,
vermoeidheid, verminderde waakzaamheid, afvlakking van het gevoel,
duizeligheid, verwardheid, droge mond, hoofdpijn, trillende vingers en
onregelmatig lopen door gebrekkige spierbeheersing, spierzwakte en
dubbelzien. Bij voortzetten van de therapie verdwijnen deze bijwerkingen
doorgaans spontaan. Geheugenverlies is mogelijk, vooral bij hogere
doseringen. Tijdens de behandeling kan de eetlust opgewekt worden en verder
kunnen verstopping, misselijkheid, braken, gewichtstoename,
slikstoornissen, diarree, verminderde zin in geslachtsgemeenschap en
huidreacties optreden.

Bij gebruik voor epilepsie kan rusteloosheid optreden.

De behandelende arts moet uiteraard op de hoogte worden gesteld van andere
hier niet genoemde verschijnselen, die men na het gebruik van Frisium meent
waar te nemen.

Speciale aandacht moet hierbij worden besteed aan het feit dat onopgemerkte
depressies ineens duidelijk kunnen worden, dat afhankelijkheid kan optreden
en dat onthoudingsverschijnselen en onverwachte reacties mogelijk zijn.
Onder het hoofdje "Waar moet u op letten" vindt u meer informatie over de
zaken waar u speciaal aandacht aan moet besteden.

Waar moet u op letten?

Vooral bij kinderen en oudere patiënten kunnen zogenaamde paradoxale
reacties voorkomen:

dit zijn onrust, opwinding, prikkelbaarheid, woede-aanvallen en
hallucinaties.

Bij langdurig gebruik van benzodiazepine-preparaten, dus ook van Frisium,
kan gewenning en verslaving ontstaan. Frisium mag daarom niet langer dan
enige maanden worden gebruikt in geval van behandeling van angst.
Als na het ontstaan van gewenning de behandeling wordt gestaakt, zullen
onthoudingsverschijnselen optreden. Deze kunnen bestaan uit: hoofd- en
spierpijn, hevige angst en spanning, slaapstoornissen, rusteloosheid,
verwardheid en geïrriteerdheid. In ernstige gevallen kan dit zelfs leiden
tot twijfel aan de eigen persoonlijkheid, gevoel van onwerkelijkheid,
verhoogde gevoeligheid voor scherpe geluiden, doof gevoel en tintelingen in
armen en benen, overgevoeligheid voor licht, geluid en aanraking,
hallucinaties en epileptische aanvallen.
De kans op onthoudingsverschijnselen is het grootst na plotseling ophouden
met de behandeling en na langdurig gebruik van hoge doseringen. Het is
daarom altijd beter de behandeling langzaam te beëindigen door de dosering
geleidelijk te verlagen.

Het eerste teken dat gewenning optreedt is meestal dat de klachten,
waarvoor Frisium werd voorgeschreven, in hevige mate terugkomen. U dient
dan in ieder geval uw arts te raadplegen. Deze zal waarschijnlijk de
dosering geleidelijk verlagen en na enige tijd beoordelen of de behandeling
kan worden hervat of niet. U mag niet zomaar zelf de dosering veranderen.

Indien Frisium wordt voorgeschreven voor de behandeling van epilepsie dient
u er rekening mee te houden dat gewenning kan optreden.

Raadpleeg dan uw arts om het doseringsschema te laten aanpassen.

Bij oudere patiënten en bij patiënten met een afwijking aan de nieren of de
lever en ook bij chronische ademhalingsproblemen zal de arts een lage
dosering voorschrijven. Deze dosering mag u zelf niet veranderen.

Grote voorzichtigheid moet worden betracht bij patiënten die te veel
alcohol of drugs gebruiken of hebben gebruikt en bij personen met ernstige
depressies en neiging tot zelfdoding.

Bij langdurig gebruik dient de werking van lever en nieren regelmatig te
worden gecontroleerd.

Wat te doen bij zwangerschap en borstvoeding?

Bij zwangerschap mag Frisium slechts worden gebruikt in overleg met uw
arts. Tijdens de zwangerschap kan Frisium beter niet worden gebruikt indien
u behandeld wordt voor epilepsie. Omdat clobazam in de moedermelk terecht
komt, mag Frisium niet worden gebruikt als u borstvoeding geeft.

Heeft Frisium invloed op de rijvaardigheid?

De behandeling met Frisium kan invloed hebben op uw reactiesnelheid. Tevens
zijn effecten mogelijk als concentratiestoornis (snel verslappen van de
aandacht), moeite zich iets te herinneren en gebrekkige spierbeheersing.
Indien zich één of meer van deze verschijnselen voordoen, is het beter om
niet aan het verkeer deel te nemen of machines te bedienen.

Vertoont Frisium wisselwerking met andere geneesmiddelen?

Het gebruik van andere geneesmiddelen, ook welke zonder recept kunnen
worden gekocht, moet altijd van te voren met uw arts worden besproken.
Het is mogelijk dat de werking van Frisium wordt versterkt door
gelijktijdig gebruik van geneesmiddelen die een remmende invloed op de
functie van het centrale zenuwstelsel hebben zoals b.v. slaapmiddelen,
kalmeringsmiddelen, middelen tegen pijn en depressie en alcoholische
dranken.

De werking kan ook worden versterkt door cimetidine en orale contraceptiva
(de pil).

Bij gelijktijdig gebruik van Frisium en pijnstillers met een verdovende
werking, kan een extra sterk verslavend effect optreden.

Bij behandeling van epilepsie zal de arts regelmatig controleren of de
gebruikte geneesmiddelen elkaar beïnvloeden. Eventueel zal dan de dosering
worden aangepast.

Wat is de dosering?

De arts, die Frisium voorschrijft, stelt vast hoeveel tabletten u nodig
heeft en op welk tijdstip ze dienen te worden ingenomen.

Deze aanwijzing moet strikt worden opgevolgd. De arts bepaalt tevens de
duur van de behandeling. De tabletten kunnen het beste in hun geheel met
wat vloeistof worden doorgeslikt.

Bij behandeling van angst en spanning:

In het algemeen zal aan volwassenen 2 tot 3 x per etmaal 1 tablet Frisium
10 worden voorgeschreven. Een totale dagdosis tot 20 mg kan in één keer,
bij voorkeur in de avonduren, worden ingenomen.
De maximale dosering is 60 mg per dag. Deze dient verdeeld over de dag te
worden ingenomen.
Bij bejaarden is meestal de laagste dagdosering reeds voldoende werkzaam.
Bij afwijkingen in het functioneren van de nieren of de lever zal een
lagere dosering worden voorgeschreven.

Bij epilepsie:

De aanvangsdosering is over het algemeen 5-15 mg/dag. Deze mag geleidelijk
worden verhoogd tot maximaal 80 mg/dag, verdeeld over de dag in te nemen.

Wat moet u doen bij overdosering?

Het gebruik van een te grote hoeveelheid Frisium zal meestal niet
levensgevaarlijk zijn. Toch moet u altijd direct een arts waarschuwen,
omdat de mogelijkheid bestaat dat er meerdere geneesmiddelen zijn
ingenomen, eventueel in combinatie met alcohol. Het is van belang dat de
patiënt vrij kan blijven ademen en dat zo snel mogelijk deskundige hulp
wordt geboden.

Hoe wordt Frisium geleverd?

Frisium 10 en Frisium 20 worden afgeleverd in een met de naam van het
geneesmiddel en van de fabrikant bedrukt kartonnen doosje van 30 tabletten
in doordrukstrips met elk 10 tabletten.

Hoe moet u Frisium bewaren?

Frisium 10/Frisium 20 tabletten moeten in de doordrukstrips op een droge
plaats worden bewaard. Het in te nemen tablet dient kort voor het gebruik
door de aluminiumfolie te worden gedrukt.
De houdbaarheidsdatum is op de verpakking aangegeven met "Niet te gebruiken
na ..." of "Exp....".

Inschrijving in het register

Frisium 10 is in het register ingeschreven onder RVG 09600.
Frisium 20 is in het register ingeschreven onder RVG 09601.

Registratiehouder
Hoechst Marion Roussel B.V
Postbus 100
3870 CC Hoevelaken
Tel: 033-2533911

Fabrikant:
Hoechst Marion Roussel Deutschland GmbH
Frankfurt am Main
januari 1991

Algemene wenken
Overtuig u vóór het gebruik steeds ervan of u het juiste geneesmiddel
inneemt. U kunt dit zo nodig vaststellen aan de hand van de hiervoor
vermelde gegevens over verpakking, vorm, kleur enz. Als uw gezichtsvermogen
beperkt is, laat anderen u erbij helpen.
De arts die u een geneesmiddel heeft voorgeschreven wordt door de fabrikant
bij voortduring op de hoogte gehouden over de eigenschappen ervan. In geval
van onzekerheid gelieve u zich derhalve steeds tot uw arts te wenden.
Het is aanbevelenswaardig dat ook anderen in uw omgeving weten welke
geneesmiddelen u gebruikt.
Bewaar daarom deze informatie op een ook voor hen toegankelijke plaats.
Alle geneesmiddelen dienen buiten het bereik van kinderen te worden
gehouden en bewaard.