QVS is een aandoening die optreedt na een Q-koorts- infectie. Mensen met QVS hebben last van langdurige en ernstige vermoeidheid. Het is dus geen actieve infectie, maar het zijn de gevolgen van een eerdere infectie. Dan is er zeer waarschijnlijk sprake van het Q-koortsvermoeidheidssyndroom. Vaak gaat de vermoeidheid samen met een scala aan andere klachten zoals (er zijn er meer):

  • Nachtzweten
  • Pijn op de borst
  • Kortademigheid (bij inspanning)
  • Hoesten
  • Terugkerende verkoudheid
  • Misselijkheid
  • Maag- en darmklachten
  • Vergrote of pijnlijke lymfeklieren
  • Spier- en gewrichtspijn
  • Hoofdpijn
  • Duizeligheid
  • Wazig zien
  • Lichtintolerantie
  • Geheugenproblemen
  • Concentratieverlies
  • Slaapproblemen
  • Prikkelbaarheid
  • Libidoverlies
  • Alcoholintolerantie

Bij QVS is er geen levende Q-koortsbacterie meer aanwezig in het lichaam, maar het immuunsysteem blijkt overactief te zijn. Dit overactieve immuunsysteem veroorzaakt waarschijnlijk de aanhoudende griepachtige klachten en een negatieve energiebalans. Mensen kunnen genezen maar we weten nog te weinig om met zekerheid te kunnen zeggen of en wanneer dit bij iedereen zal gebeuren. Beperkt onderzoek heeft laten zien dat klachten na circa 10 jaar over kunnen gaan of sterk verbeteren. In Nederland zijn er volgens cijfers van Sanquin ruim 4000 QVS patiënten waarvan 1200 langer dan drie jaar klachten ondervinden. De klachten die voorkomen bij QVS hebben vaak ernstige gevolgen voor de kwaliteit van leven, dagelijkse activiteiten en werk. Het is nog niet duidelijk of hier een effectieve behandeling voor bestaat. In het Radboudumc wordt aan patiënten cognitieve gedragstherapie geboden. Onderzoek heeft aangetoond dat dit helpend kan zijn. Meer dan de helft van de mensen die besmet raken met Q-koorts, heeft geen klachten. Zij weten dus niet dat ze besmet zijn. Als mensen wél ziek worden na besmetting, variëren hun klachten van milde, griepachtige verschijnselen tot een forse longontsteking.

Diagnose: QVS

Er is sprake van QVS als blijkt dat:

  • u langer dan zes maanden vermoeidheids- klachten heeft;
  • u acute Q-koorts heeft gehad;
  • chronische Q-koorts door medischonderzoek is uitgesloten;
  • er geen andere oorzaken zijn die uwmoeheid verklaren;
  • de vermoeidheid uw dagelijks functioneren aanzienlijk beperkt;
  • u niet of nauwelijks last had van vermoeidheidsklachten voor de acute Q-koorts

QVS is een aandoening die optreedt na een Q-koortsinfectie en wordt gekenmerkt door ernstige vermoeidheid. U heeft dus geen actieve infectie, maar ondervindt gevolgen van de eerdere infectie. Er is verder nog weinig bekend over het ontstaan van QVS.

Hoe vaak komt QVS voor?

Ongeveer twintig procent van alle patiënten met acute Q-koorts ontwikkelt QVS. Hoeveel QVS-patienten vanzelf beter worden, is nog onbekend.

Wat moet je doen als QVS denkt te hebben

Als u vermoedt dat u QVS heeft, kunt u contact opnemen met uw huisarts. Deze kan op basis van uw ziektegeschiedenis, verhaal, lichamelijk- en laboratoriumonderzoek bepalen of dit inderdaad het geval is. Bij twijfel kan de huisarts u doorverwijzen naar een Q-koortspolikliniek. Voor de behandeling van QVS zal de huisarts of Q-koortspolikliniek u doorverwijzen naar gespecialiseerde centra.

Behandeling van QVS

Er is nog geen effectieve behandeling beschikbaar specifiek voor QVS. Het effect van antibiotica wordt onderzocht, maar is nog onvoldoende aangetoond. De klachten bij QVS lijken erg op die van patiënten met het chronisch vermoeidheids- syndroom (CVS). Ook het beloop van de ziekte tijdens het eerste jaar na de infectie komt overeen. Daarom is het waarschijnlijk dat de succesvolle behandelmethode bij CVS, cognitieve gedragstherapie (CGT), ook effect zal hebben bij QVS. Bij een meerderheid van de behandelde CVS-patiënten treedt een aanzienlijke verbetering op; een deel van hen herstelt zelfs volledig.

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

Veel mensen met QVS hebben al van alles geprobeerd, maar krijgen toch geen vat op hun vermoeidheid. Cognitieve gedragstherapie (CGT) is gericht op het veranderen van gedachten en gedragingen die met de klachten samenhangen en die het herstel belemmeren. Het is verstandig zo snel mogelijk na de diagnose QVS met CGT te starten. Voor een succesvolle behandeling is veel inzet en zelfwerkzaam- heid noodzakelijk. De therapie bestaat uit ongeveer twaalf sessies, verspreid over zes maanden. Bij de start van de behandeling worden samen met u doelen geformuleerd. Uw partner of naaste omgeving wordt zo veel mogelijk bij de behandeling betrokken. Andere aspecten die meestal aan de orde komen zijn:

  • regelmaat in het slaap/waakritme;
  • activiteitenregulatie en -opbouw; • werkhervatting.

Uw huisarts of Q-koortspolikliniek kan u voor CGT doorverwijzen naar een gespecialiseerd centrum.

Tips & adviezen bij QVS

Naast de behandeling kunt u voor uw dagelijkse functioneren houvast vinden in een aantal tips en adviezen.Hierdoor valt het u wellicht gemakkelijker om te gaan met de ziekte QVS. Blijf uw rol in het dagelijkse leven (inclusief gezin, werk, sociale activiteiten en hobby’s), ondanks de vermoeidheid, zo veel mogelijk vervullen, zo nodig aangepast.

  • Zorg voor een vast slaap-waakritme, voorkom overdag slapen.
  • Blijf in beweging, bijvoorbeeld door te sporten, wandelen of etsen, eventueel in een aangepast tempo of op een ander niveau.
  • Blijf ook mentaal actief (bijvoorbeeld door het nieuws te volgen op computer, krant, et cetera).
  • Wissel activiteiten zo veel mogelijk af (fysieke, mentale, sociale activiteiten) en zoek ook afwisseling binnen een type activiteit.
  • Probeer de vermoeidheid niet centraal te stellen in uw leven, zorg dat andere zaken op de voorgrond staan.
  • Heb aandacht voor de dingen die nog wel lukken en haal daar energie uit. Probeer optimistisch te blijven.

Laatst aangepast op 6 november 2018