SOA's zijn alle ziekten die via sexueel contact, d.w.z. via de geslachtsorganen (genitale seks), de mond (orale seks/speekselcontact) en/of via de anus (anale seks/feces-contact), kunnen worden overgedragen.

Let op!
Als men al een sexueel overdraagbare aandoening heeft, is de kans op besmetting met HIV groter dan normaal! Gebruik daarom altijd een condoom als men zelf (mogelijk) besmet is met een SOA.

Symptomen van SOA's

Mogelijke symptomen die kunnen wijzen op een sexueel overdraagbare aandoening:
- Jeuk in het schaamhaar
- Zweertjes of wratjes op de penis, vagina, schaamlippen of anus
- Pijn tijdens plassen
- Pijn aan de anus
- Afwijkend vocht uit penis, vagina en/of anus
- Geelzucht (icterus)
- Pijn, koorts en/of ziek gevoel
- Prostaat- of zaadbalontsteking
- Eileiderontsteking
- Onvruchtbaarheid

Let op! Soa's geven ? vooral bij vrouwen ? vaak geen of weinig zichtbare klachten. Hierdoor worden ze vaak pas laat opgemerkt.

SOA-vormen

De zogenaamde klassieke seksueel overdraagbare aandoeningen zijn:
- Gonorroe (druiper)
- Syfilis (lues, harde sjanker)
- Ulcus molle (zachte sjanker)
- Lymfogranuloma inguinale

Lijst van SOA's
- AIDS
- Amoebedysenterie( amoebiasis)
- Campylobacterinfectie (maagzweren)
- Candidiasis ('witte vloed')
- Chlamydia
- Cytomegalovirus
- Genitale wratten (condylomata acuminata)

- Giardiasis (lambliasis)
- Gonorroe (druiper)
- Granuloma inguinale
- Hepatitis A en B (leverontsteking)
- Herpes genitalis
- HIV
- Lymfogranuloma venereum
- Salmonella (salmonellose)
- Schaamluis (platjes, pediculosis pubis)
- Schurft (scabies)
- Shigellose (bacillaire dysenterie)
- Syfilis (lues, harde sjanker)
- Trichomonas
- Ulcus molle (zachte sjanker)

Behandeling van SOA's

De behandeling is sterk afhankelijk van de SOA die u heeft en het stadium waarin de SOA verkeert.
Hoe eerder u de SOA laat behandelen hoe beter. De gevolgen van SOA's kunnen namelijk zeer ernstig zijn en bovendien bestaat de kans dat u anderen er mee besmet.

Let op! Aarzel niet om naar een (huis)arts te gaan. Uw (huis)arts ziet regelmatig patiënten met een SOA en kijkt daar dus niet van op.

Besmettingswijzen

Besmetting met een SOA, waaronder HIV/AIDS, kan plaatsvinden door direct contact met besmet bloed, sperma of vaginaal vocht van iemand met een SOA.
Schaamluizen (platjes) verspreiden zich door direct lichamelijk contact of via kleren of beddengoed.

Belangrijke besmettingswijzen zijn o.a.:
- Direct lichamelijk contact (o.a. schaamluizen)
- Onveilig vrijen (o.a. geen condoom gebruiken!)
- Infuus met besmet bloed; o.a. in onhygiënische ziekenhuizen of (poli)klieken
- Gebruik van besmette injectienaalden o.a. door drugsgebruikers

Oorzaken van SOA's

Mogelijke oorzaken van seksueel overdraagbare aandoeningen zijn:
- Infectie met bacteriën aanwezig in bloed, sperma en vaginaal vocht
- Infectie met virussen aanwezig in bloed, sperma en vaginaal vocht
- Infectie met schimmels aanwezig in bloed, sperma en vaginaal vocht

Veilig en onveilig vrijen

Onveilig
- Contact tussen penis, vagina en/of anus: in dat geval altijd een condoom gebruiken!
- Direct contact tussen mond, penis, vagina en/of anus

Veilig vrijen (o.a.)
(1) u weet dat u en uw partner geen SOA hebben
(2) Als u niet (zeker) weet of u en/of uw partner geen SOA hebben:
- Tegen elkaar aan liggen
- Strelen en knuffelen
- (Tong)zoenen
- Masturberen met de hand
- Voorkom direct contact met sperma, vaginaal vocht of (menstruatie)bloed.

Let op! Gebruik altijd een condoom als u niet zeker weet of u of uw partner een soa heeft.

Naar de (huis)arts?

Raadpleeg altijd de (huis)arts bij verschijnselen die op een SOA kunnen wijzen. Dit omdat de gevolgen van een SOA zeer ernstig kunnen zijn. Bovendien bestaat de kans dat u een ander er mee besmet.

Meer informatie over SOA's

- Plaatselijke GGD (zie telefoonboek)
- AIDS-soa-infolijn: 0900-2942040
- Rutgers Nisso Groep: 0900-9398

Bronnen:
- Farmacotherapeutisch Kompas
- Merck Medisch Handboek
- NHG-folder \"Sexueel overdraagbare aandoeningen\", juni 2003

Terug naar geslachtelijke aandoeningen