Nootropics stapel: Wat is het en hoe werkt het?
Nootropics zijn stoffen die bij kunnen dragen aan je gemoedstoestand en mentale prestaties. Ze worden ook wel smart drugs, cognitive enhancers en noötropica genoemd. Voorbeelden van nootropics zijn cafeïne, l-theanine en rhodiola.
Omdat nootropics elkaars effect kunnen versterken, wordt het combineren van nootropics steeds populairder. Zo’n combinatie noemen we dan een nootropics stapel of nootropics stack.
In dit artikel vertellen we je wat nootropics zijn, welke nootropics vaak gecombineerd worden en wat de voordelen kunnen zijn.
Wat zijn nootropics?
De term nootropics heeft zijn oorsprong in het Grieks en staat voor iets als ‘beweging van de geest’. Mensen gebruiken nootropics om invloed uit te oefenen op mentale processen, waaronder [1,2]:
- Focus
- Leervermogen
- Helderheid
- Stemming
- Creativiteit
- Motivatie
- Geheugen
Er bestaan zowel chemische als natuurlijke nootropics. Chemische nootropics zijn meestal alleen op recept verkrijgbaar, terwijl natuurlijke nootropics in voeding en/of supplementen te vinden zijn. In dit artikel richten we ons daarom op de natuurlijke nootropics.
Voorbeelden van natuurlijke nootropics zijn [1-5]:
- L-theanine
- Cafeïne
- Ginkgo biloba
- Rhodiola
- Maca
- Ginseng
- Ashwagandha
- Lion’s mane
- Reishi
- Bacopa monnieri
- Guarana
Of nootropics bij kunnen dragen aan mentale prestaties en je gemoedstoestand is niet altijd met 100% zekerheid te zeggen. In veel gevallen is meer onderzoek nodig om de effecten te bewijzen.
Soorten noortropics
Nootropics zijn in te delen in verschillende categorieën. Een vaak gebruikte indeling is als volgt:
- Adaptogene nootropics: gericht op stressbestendigheid.
- Stimulerende nootropics: gericht op alertheid en energie.
- Serotonerge nootropics: gericht op de stemming.
- GABA-erge nootropics: gericht op stemming en helderheid.
- Circulatie-stimulerende nootropics: gericht op geheugen.
Nootropics kunnen ook worden ingedeeld op basis van herkomst of chemische samenstelling.
Zoals we al eerder aangaven worden nootropics vaak in combinatie gebruikt, omdat de verschillende stoffen elkaars werking kunnen versterken. Daarover vertellen we je hieronder meer.
Nootropics stapel
Mensen gebruiken nootropics stapels of stacks altijd met een bepaald doel. Je hebt bijvoorbeeld nootropics stapels gericht op:
- Cognitieve prestaties
- Energie en focus
- Slaap
- Omgaan met stress
- Geheugen
Ook nemen mensen nootropics vanwege hun antioxiderende werking of om hun work-out te verbeteren.
De bekendste nootropics stack is cafeïne met l-theïne [6,7].
Het idee achter deze combinatie is dat cafeïne kan bijdragen aan je focus, terwijl l-theanine kan helpen om ontspannen te blijven.
Andere combinaties zijn bijvoorbeeld:
- Rhodiola, l-theanine en bacopa monnieri (o.a. gebruikt voor stressbestendigheid en focus)
- Cacao, guarana zaden, vitamine B12 en ijzer (o.a. gebruikt voor energie en focus)
- Omega 3, gingko biloba en lion’s mane (o.a. gebruikt voor geheugen)
Hoewel er online nog veel meer nootropics combinaties worden aanbevolen, raden wij af om zelf zomaar nootropics te gaan combineren. Het is namelijk lastig te zeggen welke combinaties echt veilig zijn en in welke dosering.
Ons advies als je aan de slag wil met nootropics stacks?
Ga voor een goed getest nootropics supplement van een betrouwbare leverancier. En raadpleeg bij twijfel of vragen altijd eerst een deskundige professional.
Veiligheid
Veel natuurlijke nootropics zijn in principe veilig. Een verantwoorde inname van stoffen als l-theanine of rhodiola zorgt bijvoorbeeld bij de meeste mensen niet voor problemen [8,9].
Maar ook voor deze stoffen geldt dat ze onder bepaalde omstandigheden, zoals een zwangerschap, beter niet gebruikt kunnen worden.
Check daarom voor iedere nootropic die je wil gebruiken altijd:
- of de stof in het algemeen als veilig wordt gezien
- onder welke omstandigheden je het niet moet gebruiken
- welke dosering als veilig wordt gezien
Zoals we hierboven al aangaven geldt voor nootropics stapels hetzelfde: ga voor een veilig en getest nootropics supplement van een betrouwbare fabrikant.
Stop hoe dan ook altijd met het gebruik van een supplement bij klachten en raadpleeg je (huis)arts.
Ben je onder behandeling bij een (huis)arts en gebruik je medicijnen? Raadpleeg dan eerst je behandelaar.
Tot slot
Nootropics zijn stoffen die bij kunnen dragen aan je gemoedstoestand en mentale prestaties. Ze worden vaak gecombineerd omdat ze elkaars effect zouden kunnen versterken.
In veel gevallen is meer onderzoek nodig om de gezondheidseffecten van nootropics en nootropics stapels te bewijzen.
Omdat het lastig te zeggen is welke combinaties van stoffen helemaal veilig zijn en in welke dosering, is het niet raadzaam zelf nootropics stapels samen te stellen.
Samenvatting
Nootropics worden gebruikt om invloed uit te oefenen op mentale prestaties, waaronder:
- Focus
- Leervermogen
- Helderheid
- Stemming
- Creativiteit
- Motivatie
- Geheugen
Er zijn zowel chemische als natuurlijke nootropics. Voorbeelden van natuurlijke nootropics zijn l-theanine, cafeïne en rhodiola. Vaak is meer onderzoek nodig om de effecten van deze stoffen te bewijzen.
Nootropics zijn in te delen in verschillende categorieën. Zo heb je:
- Adaptogene nootropics
- Stimulerende nootropics
- Serotonerge nootropics
- GABA-erge nootropics
- Circulatie-stimulerende nootropics
Omdat sommige nootropics elkaars effect kunnen versterken, gebruiken mensen ze steeds vaker in combinatie.
Dit wordt een nootropics stapel of stack genoemd. Een nootropic stapel is bijvoorbeeld gericht op cognitieve prestaties of omgaan met stress.
Ons advies als je aan de slag wil met nootropics en nootropics stacks? Ga voor een goed getest nootropics supplement van een betrouwbare leverancier.
Raadpleeg bij twijfel of vragen altijd eerst een deskundige professional.
Bronnen:
[1] Suliman, N. A. et al. (2016). Establishing natural nootropics: recent molecular enhancement influenced by natural nootropic. Evidence‐Based Complementary and Alternative Medicine, 2016(1), 4391375, doi: 10.1155/2016/4391375
[2] Malík, M., & Tlustoš, P. (2022). Nootropics as cognitive enhancers: types, dosage and side effects of smart drugs. Nutrients, 14(16), 3367, doi: 10.3390/nu14163367
[3] Lorca, C. et al. (2023). Plant-derived nootropics and human cognition: A systematic review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 63(22), 5521-5545, doi: 10.1080/10408398.2021.2021137
[4] Churchill, J. D. et al. (2002). The nootropic properties of ginseng saponin Rb1 are linked to effects on anxiety. Integrative Physiological & Behavioral Science, 37(3), 178-187, doi: 10.1007/BF02734180
[5] Malík, M., & Tlustoš, P. (2023). Nootropic herbs, shrubs, and trees as potential cognitive enhancers. Plants, 12(6), 1364, doi: 10.3390/plants12061364
[6] Haskell, C. F. et al. (2008). The effects of L-theanine, caffeine and their combination on cognition and mood. Biological psychology, 77(2), 113-122, doi: 10.1016/j.biopsycho.2007.09.008
[7] Giesbrecht, T. et al. (2010). The combination of L-theanine and caffeine improves cognitive performance and increases subjective alertness. Nutritional neuroscience, 13(6), 283-290, doi: 10.1179/147683010X12611460764840
[8] Hidese, S. et al. (2017). Effects of chronic l-theanine administration in patients with major depressive disorder: an open-label study. Acta neuropsychiatrica, 29(2), 72-79, doi: 10.1017/neu.2016.33
[9] Anghelescu, I. G., et al. (2018). Stress management and the role of Rhodiola rosea: A review. International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, 22(4), 242-252, doi: 10.1080/13651501.2017.1417442
