Vitamine D kan een goede gezondheid bevorderen, maar een gebrek daaraan kan allerlei gezondheidsproblemen veroorzaken.

Afhankelijk van waar je woont, kan je blootstelling aan de zon tijdens de winter minimaal zijn. Dit kan leiden tot ongezond vitamine D tekort. Langdurige lage vitamine D-spiegels kunnen ervoor zorgen dat er allerlei vage klachten ontstaan.  Jammer genoeg zijn maar weinig mensen zich bewust van de gezondheidsrisico’s die een vitamine D-tekort met zich meebrengt.

Wil jij weten of je mogelijk een vitamine D-tekort hebt? Lees dan dit artikel en ontdek de de meest herkenbare symptomen van een laag vitamine D-gehalte.

Symptoom #1: depressie

We voelen ons allemaal weleens somber en ellendig. Meestal duren deze sombere gevoelens een paar dagen tot hooguit een week. Als je echter een depressie hebt dan verbeteren deze gevoelens niet en kunnen ze maanden aanhouden.
Wat is het verband tussen vitamine D en een depressie?
Vitamine D speelt een rol bij het reguleren van de productie van adrenaline, noradrenaline en dopamine in de hersenen, en beschermt ook tegen de uitputting van serotonine en dopamine.

Aangezien we vitamine D-receptoren in onze hersenen hebben, is het niet zo vreemd dat vitamine D onze gemoedstoestand kan beïnvloeden, en een tekort in verband staat met stemmingsstoornissen zoals een depressie. Deze receptoren worden aangetroffen in de delen van de hersenen die verband houden met de ontwikkeling van depressie. Daarom is vitamine D in verband gebracht met depressie en andere psychische problemen. Om deze reden verhogen lage vitamine D-spiegels het risico op depressie aanzienlijk.

Een Noorse studie uit 2008 heeft aangetoond dat mensen met een vitamine D tekort meer symptomen van een depressie vertonen. De onderzoekers ontdekten ook dat het nemen van vitamine D in grote hoeveelheden, de symptomen van depressie verbeterde, wat wijst op een mogelijk oorzakelijk verband.
Het grootste effect werd waargenomen bij mensen met ernstige depressieve klachten. In de studie werd echter alleen gekeken naar mensen met overgewicht (1).
Een andere Noorse studie onderzocht of het nemen van een vitamine D-supplement de symptomen van een depressie kan verminderen bij mensen met een vitamine D tekort (2). De onderzoekers ontdekten dat lage vitamine D-spiegels verband houden met symptomen van een depressie. Een vitamine D supplement verbeterde de vitamine D-spiegels maar dit had geen effect op de symptomen van een depressie. De onderzoekers denken dat een vitamine D-tekort het resultaat (en niet de oorzaak) is van een depressie. In de studie namen de deelnemers zes maanden lang een vitamine D-supplement. Omdat een depressie een aandoening is die zich langzaam ontwikkelt, zouden de onderzoeksresultaten anders kunnen zijn als deze gedurende een langere periode dan zes maanden zou zijn uitgevoerd. 

Samengevat tonen studies aan dat er een verband is tussen vitamine D en depressie. Het is alleen nog niet duidelijk of een vitamine D-tekort een depressie veroorzaakt, of dat een depressie een tekort aan vitamine D veroorzaakt.
Onthoud dat depressie kan worden veroorzaakt door meerdere factoren. Om deze ziekte overwinnen is meestal meer nodig dan alleen het verhogen van de vitamine D-spiegels. Heb je een depressie? Raadpleeg dan je arts voor advies.

Symptoom #2: hoge bloeddruk (hypertensie)

Als je op zoek bent naar een natuurlijk middel tegen hoge bloeddruk en je vitamine D-spiegels nog nooit hebt gecontroleerd, kan vitamine D wel eens de oplossing zijn.
In een meta-analyse verzamelden onderzoekers 35 studies van bijna 100.000 Europeanen (3). Ze vonden een mogelijk verband tussen verhoogde vitamine D-spiegels en verlaagde bloeddruk.
Voor elke toename van 10% in vitamine D-niveaus was er een daling van 8% van het risico op het ontwikkelen van een te hoge bloeddruk.

Uit een ander onderzoek blijkt dat een hoge dosis vitamine D (4000 IU per dag) het meest effectief is om hypertensie tegen te gaan (4). Een groep van 250 deelnemers ontving 1000, 2000 of 4000 IU vitamine D3 of een placebo per dag gedurende drie maanden.
De resultaten toonden aan dat naarmate het vitamine D-gehalte omhoog ging, de systolische bloeddruk (bovendruk) daalde. Terwijl de bloeddruk van degenen die de placebo innamen licht toenam tijdens de onderzoeksperiode, nam deze af voor degenen die de vitamine D namen. Hoe hoger de dosis, des te meer bloeddruk daalde. Voor degenen die 1000 IU vitamine D3 per dag gebruiken, nam de systolische bloeddruk af met 0.7 mmHg ; voor degenen die 2000 IU namen, nam het af met 3,4 mmHg, en voor degenen die 4000 IU namen, nam het af met 4,0 mmHg (5).

Sommige deelnemers in de studie gebruikten wel bloeddrukverlagende medicijnen, waardoor niet helemaal zeker is of vitamine D verantwoordelijk was voor de positieve resultaten.

Symptoom #3: botontkalking

Calcium is waarschijnlijk het eerste waar je aan denkt voor sterke botten. Maar vitamine D is net zo belangrijk om je botten sterk te houden en botontkalking en botbreuken te voorkomen.
Zonder vitamine D kan ons lichaam calcium niet efficiënt opnemen, wat essentieel is voor een goede botgezondheid. Een aandoening genaamd rachitis komt veel voor bij mensen die in hun kinderjaren een vitamine D-tekort hebben opgelopen. Deze aandoening zorgt voor afwijkingen aan het skelet. Aan het begin van de 20ste eeuw merkten artsen op dat kinderen die levertraan gebruikten, zelden rachitis kregen. Dit leidde tot de ontdekking van vitamine D en het belang van vitamine D-suppletie voor een gezondheid van de botten.
Vitamine D is ook belangrijk voor een goede gezondheid van de spieren. Mensen met zeer lage vitamine D-bloedwaarden hebben meer kans op spierkrampen, bot- of gewrichtspijn (6). Ouderen hebben eerder last van een vitamine D-tekort omdat hun huid het vermogen verliest om vitamine D te synthetiseren naarmate het lichaam ouder wordt (7).

Symptoom #4: overmatig zweten

Een zweterig voorhoofd kan ook een teken zijn dat je een vitamine D-tekort. Maak je geen zorgen als je op een warme dag aan het zweten bent. Dit is logisch, het lichaam probeert de lichaamstemperatuur koel te houden en gifstoffen uit je lichaam te verwijderen. Maar overmatig zweten op dagen dat er eigenlijk geen reden voor is, kan wijzen op een tekort aan vitamine D.
Het is daarom niet voor niets dat artsen in de eerste maanden na de bevalling aan pas bevallen moeders vragen of hun baby een zweterig hoofd heeft. Het is namelijk een van de eerste en vroegste symptomen van een vitamine D tekort.

Symptoom #5: verlaagde weerstand

Er is sterk bewijs dat vitamine D een belangrijke rol speelt voor het immuunsysteem. Voordat antibiotica beschikbaar was, werd vitamine D gebruikt om infecties – zoals tuberculose (TBC) – te behandelen.
Verschillende onderzoeken hebben lage vitamine D-spiegels in verband gebracht met een verhoogd risico op infecties (8). Een studie uit 2009 rapporteerde dat mensen met een laag vitamine D-gehalte vaker een luchtweginfectie hebben dan mensen met gezonde vitamine D-spiegels (9).

Symptoom #6: vermoeidheid

Als je constant het gevoel hebt dat je amper vooruit komt, dan zou er wel eens meer aan de hand kunnen zijn dan alleen de behoefte aan een kopje koffie.
Soms is de oorzaak van vermoeidheid duidelijk, maar niet altijd. Een vitamine D-tekort kan onderdeel zijn van het probleem. Zelfs vitamine D waarden die niet extreem laag zijn, kunnen een negatieve invloed hebben op het energieniveau.
Met name bij (jonge) vrouwen is aangetoond dat er een verband bestaat tussen vitamine D en vermoeidheidsklachten (10). Meer blootstelling aan zonlicht en het nemen van vitamine D-supplementen kan helpen om het energieniveau te verbeteren.

Wat kun je doen bij een vitamine D-tekort?

Herken je één of meerdere symptomen die ik net heb beschreven? Dan kan het zijn dat je lage vitamine D-spiegels hebt. Gelukkig zijn er eenvoudige manieren om lage vitamine-D spiegels te verhelpen en te voorkomen.

Hieronder twee tips die helpen om je vitamine D-spiegels op gezonde waarden te krijgen:

Tip 1: ga de zon in

Blootstelling van handen gezicht, armen en benen aan zonlicht is nodig om ervoor te zorgen dat de huid voldoende vitamine D aanmaakt. Aanbevolen blootstelling aan zonlicht is 10 tot 30 minuten per dag. Dit is een van de meest eenvoudige manieren om vitamine D te krijgen. Overdrijf niet met zonnen, want dit is weer schadelijk voor je huid.
Helaas is het wel dat je in de regel alleen vitamine D aan kan maken met een zonkracht van 3 of hoger. Zie deze RIVM pagina voor de zonkracht van deze maand.

Als je gaat zonnen, smeer je dan in met goede zonnebrandcrème waardoor UV straling enigszins wordt tegengehouden. Lichaamsvet werkt als een soort ‘opslagbatterij’ voor vitamine D-opslag wanneer je niet langer wordt blootgesteld aan zonlicht.
Mensen met een donkere huid moeten langer worden blootgesteld aan zonlicht omdat hun melanine pigment ervoor zorgt dat vitamine D minder goed kan doordringen in de huid.

Tip 2: gebruik supplementen

Voor de overgrote meerderheid van de mensen die hun vitamine D-spiegels willen verhogen, zijn supplementen een goedkope en veilige manier om hun vitamine D-spiegels weer op normale waarden te krijgen. Volwassenen kunnen vitamine D olie druppels gebruiken. Deze vloeibare vorm van vitamine D is ook het meest effectief gebleken.
Opgelet: kinderen mogen geen extra vitamine D-supplementen nemen zonder daarvoor eerst een huisarts te raadplegen.

Tot slot: herken je meerdere symptomen bij jezelf die in dit artikel staan beschreven? Een bloedtest kan uitwijzen of er daadwerkelijk sprake is van een vitamine D tekort. Het kan dan de moeite waard zijn om de huisarts te vragen om een bloedonderzoek te doen om je vitamine-D waarden in je bloed te laten testen.

Referenties:

  1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18793245
  2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22790678
  3. https://www.thelancet.com/journals/landia/article/PIIS2213-8587%2814%2970113-5/fulltext
  4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23487599
  5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5356990/
  6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3513873/
  7. http://www.bmj.com/content/330/7490/524.full
  8. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3166406/
  9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19237723/
  10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26755458

Voor hoogwaardige gezichtsmaskers met goedgekeurd CE-certificaat mondkapjes2020.nl.